In 1979 verscheen 'Basis en Ambt, ambt in dienst van nieuwe gemeentevorming'. Schilleheeckx heeft daar een belangrijke bijdrage aan geleverd, waaruit duidelijk werd dat bijbels. theologisch en kerkhistorisch de'illegale' praktijk van de basisbeweging legitiem is en van grote betekenis voor de kerken in de nabije tcekomst.
Zijn bijdrage lag aan de basis yan een nieuw boek over het Kerkelijk Ambt dat in 1980 onder deze titel verscheen en in feite Schillebeeckx' publikaties besloeg over dit onderwerp tijdens een periode van 25 jaar. Hij ging daarbij uit van de konkrete situatie waarin de huidige christetrijke kerken zich bevinden. Het was geen pleidooi - zoals in sommige kringen beweerd werd – voor illegaliteit, maar hij trachtte feitelijk illegale praktijken theologisch en pastoraal verstaanbaar te maken om zodoende nieuwe wegen te openen naar kerkelijk erkende nieuwe mogelijkheden. Een tweede vermeerderde druk moest reeds. na enkele maanden verschijnen. Het boek 'Kerkelijk Ambt' ligt nu weer ten grondslag aan dit nieuwe boek van Schillebeeckx over het ambt in de kerk. De voornaamste reden yan de auteur voor dit nieuwe werk was dat het vorige toch uir te veel losstaande artikelen was samengesteld. wat volgen-s hern misverstanden op kon roepen. Daarnaast heeft 'Kerkelijk Ambt' natuurlijk ook op theologische gronden kritiek uitgelokl Schillebeeckx gaat daar eveneens op in; hij neemt zijn theologische stellingen dan ook niet terug, integendeel: het nieuwe, boek is bedoeld om de ingenomen posities historisch en theologisch sterker te mahen en ze vooral helder en scherper te formuleren. Hierdoor neemt Schillebeeckx opnieuw het voortouw in de wereldwijde discussie over het 'ambtsprobleem en de ambtscrisis in de R. K. kerk, voor velen leed, soms zelfs ergernis', zoals hij o.m. schrijft in zijn voorwoord.