Het werk, dat thans in vijf pocketdelen in herdruk uitkomt, verscheen voor het eerst kort na de tweede wereldoorlog en baarde toen zeker opzien. Het was de vrucht van twaalf jaren vorsen en schrijven en had het stadium der rijping reeds in de eerste jaren na1940 bereikt, maar zijn tijd van verschijnen onder allerlei gevaren moeten verbeiden. De auteur, L. J. Rogier, sedert 1947 hoogleraar te Nijmegen, beschouwt dit boek als zijn hoofdwerk. Bij zijn grondig vonsen en breed uiteenzetten werd hij door even sterke liefde tot de R.K. Kerk als tot de waarheid geleid. Daardoor kon hij de processen van verval en wederopluiking van het katholicisme met gelijke onbevangenheid tekenen als ontstaan en expansie van de Kerken der Reformatie. Deze 'Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de zestiende en de zeventiende eeuw' werd dan ook geprezen als een synthese waarin zowel het rijke bronnenmateriaal dat vorsers in meer dan een eeuw tijds naarstig bijeengebracht hadden, als een bijna onafzienbare, zeer gevarieerde literatuur evenwichtig en waarheidsgetrouw verwerkt was. In deze herdruk is de tekst, behoudens enige aanvullingen en correcties op grond yan recente vondsten en beschouwingen, onveranderd gebleven.
Deel I schetst de toestand van kerk en godsdienst aan de vooravond van de Reformatie, beschrijft opkomst en eerste groei van de reformatorische kerken en tekent de eerste lijnen van het katholieke herstelproces.